Τι πραγματικά συμβαίνει με την απορροφητικότητα και τη διαπερατότητα.
Από τον Σωτήριο Γάτσιο
Η φασματοσκοπική ανάλυση οφθαλμικών φακών οράσεως και φακών ηλίου διαφορετικής σκουρότητας αλλά και ειδικές βαφές με φίλτρα «συντονισμένα» σε μήκη κύματος (δηλαδή να επιτρέπουν μέγιστη διαπερατότητα σε συγκεκριμένα μήκη κύματος) ήταν κάτι που ήθελα πολλά χρόνια πριν να κάνω, καθώς από την φύση μου είμαι ανήσυχος αλλά και περίεργος. Ορμώμενος από το αν και πόσο τηρούνται τα πρότυπα πιστοποίησης, έκανα την δική μου έρευνα πραγματοποιώντας μέτρηση της διαπερατότητας σε δείγματα με φακούς, από διαφορετικές εταιρείες αλλά και σε βαφές που κατασκευάστηκαν στο εργαστήριο με στόχο να φιλτράρουν και ταυτόχρονα να είναι διαπερατά σε συγκεκριμένα μήκη κύματος με στόχο την βοήθεια ατόμων με ειδικά προβλήματα όρασης. Έτσι ελέγχθηκε κατά πόσο το ευρωπαϊκό πρότυπο πιστοποίησης (που έχει ως προϋπόθεση την αποκοπή φασματικών συνιστωσών με μήκος κύματος κάτω από 380nm σε ποσοστό μεγαλύτερο από 95% με διαπερατότητα <5%) αλλά και το Αμερικανικό πρότυπο πιστοποίησης (όπου στα 400nm η διαπερατότητα του κάθε φακού είναι μικρότερη του 1%) , τηρείται πραγματικά στον ελληνικό χώρο και όλη αυτή η φασαρία γίνεται γιατί πρέπει να αποκοπεί ένα βλαβερό τμήμα της ηλιακής ακτινοβολίας καθώς εκτός από το ορατό φως (μήκη κύματος μεταξύ 400 και 700nm) ο ήλιος εκπέμπει: -υπέρυθρη ακτινοβολία (infrared-IR) που είναι υπεύθυνη για τη θερμότητα – υπεριώδη ακτινοβολία (Ultraviolet-UV) την οποία χωρίζουμε σε 3 περιοχές: * Τη UVA (από 315nm μέχρι 400nm), * Τη UVΒ (από 280nm μέχρι 315nm), *Τη UVC (από 100nm μέχρι 280nm).
Για να καταλάβουμε πόσο επικίνδυνες μπορούν να είναι όλες αυτές οι συχνότητες ακτινοβολίας είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι πριν από την υπέρυθρη ακτινοβολία είναι τα γνωστά σε όλους μας μικροκύματα και μετά την υπεριώδη είναι η ακτινοβολία Χ. Είναι σημαντικό να μη μπερδεύουμε την σκουρότητα ενός φακού, δηλαδή την απορροφητικότητα/διαπερατότητα στο ορατό, με την απορροφητικότητα/διαπερατότητα στο υπεριώδες. Μπορεί δηλαδή ένας φακός να είναι σχεδόν διαφανής (Κατ.1) και να απορροφά, λόγω του υλικού του και κατάλληλων επιστρώσεων, όλο το υπεριώδες(βλέπε ειδικούς φακούς προστασίας από το μπλε φως). Από την άλλη, ένας σκούρος φακός (Κατ. 4) με διαπερατότητα < 8% μπορεί να απορροφά το ορατό, μειώνοντας τη φωτοφοβία, αλλά δεν εξασφαλίζει πάντα πλήρη απορρόφηση του υπεριώδους. Βέβαια, η απορροφητικότητα στο ορατό αναφέρεται στις μέσες τιμές σε όλα τα μήκη κύματος μεταξύ 400 και 700nm. Αλλά οι περισσότεροι φακοί ηλίου παρουσιάζουν κάποια «χρωματικότητα», γκρι, πράσινο, καφέ, μπλε, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του φάσματος διαπερατότητάς τους.
Οφθαλμικοί φακοί και χαμηλή όραση
Σε περιπτώσεις ασθενών με χαμηλή όραση προτείνονται φακοί με φίλτρα «συντονισμένα» σε μήκη κύματος με μεγάλη ευαισθησία στην όραση (δηλαδή, επιτρέπουν μέγιστη διαπερατότητα στα 550nm και γειτονικά μήκη κύματος). Καθώς οι ιδιαίτερα σκουρόχρωμοι φακοί μειώνουν επιπρόσθετα την εναπομένουσα οπτική τους οξύτητα. Μετά από αρκετές μετρήσεις με τον αναλυτή φάσματος που διαθέτουμε προέκυψαν αρκετά, και σε κάποιες περιπτώσεις εντυπωσιακά συμπεράσματα τόσο αρνητικά όσο και θετικά για την ποικιλία των φακών της αγοράς που ερευνήσαμε. Όσο για τις ειδικές βαφές (φίλτρα) που ετοιμάσαμε στο βαφείο μας, το αποτέλεσμα ήταν σύμφωνο με τις προδιαγραφές που θέσαμε.
Στην Αυστραλία υπάρχει ένας φορέας, το Εργαστήριο Οπτικής και Ραδιομετρίας (The OpQcs and Radiometry Laboratory – ORLAB) που παρέχει υπηρεσίες αξιολόγησης για την Αυστραλιανή βιομηχανία γυαλιών ηλίου, ώστε να βοηθήσει στη συμμόρφωσή της με το υποχρεωτικό πρότυπο ασφαλείας καταναλωτικών προϊόντων. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι καιρός και η Ευρωπαϊκή Ένωση να πράξει αντίστοιχα.
