Πώς μια μικρή κωμόπολη έγινε το κέντρο της γαλλικής βιομηχανίας γυαλιών με 60% της παραγωγής να εξάγεται από το 1820; Πώς από μία ξύλινη χτένα ένα γαλλικό χωριό μετατράπηκε σε Κοιλάδα των Πλαστικών και προμηθεύει την παγκόσμια αγορά με πρώτες ύλες για την κατασκευή γυαλιών, και όχι μόνο; Δύο μουσεία στη Γαλλία μας ταξιδεύουν στην ιστορία τους…
Μουσείο γυαλιών στη Morez
Στη Morez, μια μικρή πόλη στην κοιλάδα Bienne, βρίσκεται το Μουσείο των Γυαλιών (Musée de la Lunette). Η Morez, όπως και πολλές άλλες πόλεις στα βουνά Jura, έχει έναν ποταμό που την διαρρέει. Στην περίπτ
ωση αυτή, είναι ο Bienne, ο οποίος κατηφορίζει προς το Saint-Claude. Τον 16ο αιώνα, οι κοινότητες των ανθρώπων εγκαταστάθηκαν στις όχθες του ποταμού. Το ισχυρό ρεύμα του ποταμού τροφοδότησε σιδηρουργεία, δημιουργώντας όλα τα είδη αντικειμένων, ξεκινώντας από τα καρφιά. Η σκηνή περιγράφηκε από τον Σταντάλ στις αρχικές σελίδες του μυθιστορήματός του «Le Rouge et le Noir» (Το κόκκινο και το μαύρο).
Από την παραγωγή καρφιών αρχικά, οι άνθρωποι εφάρμοσαν την εφευρετικότητα τους για να δημιουργήσουν ένα εντελώς νέο αντικείμενο: τα γυαλιά. Από το 1820, άνοιξαν διάφορα εργοστάσια και η πόλη έγινε γρήγορα η πρωτεύουσα των γυαλιών.
Εδώ μπορείτε να μάθετε τα πάντα για το επάγγελμα του κατασκευαστή γυαλιών και για την αρχική γνώση μέχρι τις πιο σύγχρονες τεχνικές, επειδή η Morez παραμένει «Η πρωτεύουσα των γυαλιών», με 10 εκατομμύρια σκελετούς που παράγονται εκεί ετησίως. Μια επίσκεψη σας δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψετε τη συλλογή Essilor – Pierre Marly. Επίσης, σε αυτό το μουσείο, βρίσκουμε μια «πτέρυγα επιστήμης» αφιερωμένη στο πώς λειτουργεί η όραση, καθώς και μια μεγάλη συλλογή από γαλλικούς και ολλανδικούς πίνακες του 17ου και 19ου αιώνα, που κληροδοτήθηκαν από τον συλλέκτη Jourdain στη Morez, τη γενέτειρά του.
Πολύτιμα από την αρχή, τα γυαλιά συνεχίζουν να εξελίσσονται για να γίνουν το ζευγάρι που γνωρίζουμε όλοι τόσο καλά. Από ένα εργαλείο προστασίας σε ένα ιατρικό όργανο -πάνω απ’ όλα- σε ένα αξεσουάρ μόδας, τα γυαλιά διατίθενται σε κάθε σχήμα και έχουν κατασκευαστεί από κάθε υλικό. Ξεκινάμε την περιπέτεια στον χώρο με τη συλλογή Essilor – Pierre Marly στο Musée de
la Lunette του Morez, από τα πρώτα γυαλιά μέχρι τα σχέδια των διάσημων «γυαλιών couturier». Ωστόσο ήταν αποφασιστικής σημασίας η έλευση του πλαστικού που απελευθέρωσε τα δημιουργικά πάθη των σχεδιαστών και γι’ αυτό η επίσκεψη στο μουσείο του Oyonnax κρίνεται απαραίτητη.
Μουσείο της Xτένας και των Πλαστικών του Oyonnax
Η ιστορία της πόλης πηγαίνει αιώνες πίσω… To 630 o Clovis II, γιος του βασιλιά των Φράγκων, ταξίδευε για να συναντήσει τον βασιλιά της Βουργουνδίας όταν στον δρόμο του είδε μια νεαρή σκλάβα, κόρη ενός αιχμάλωτου βασιλιά της Σαξονίας. Την ερωτεύτηκε και έστειλε αντιπροσωπεία στον βασιλιά της Βουργουνδίας για να του ζητήσει να πάρει μαζί του στο Παρίσι την κοπέλα και να την παντρευτεί. Μέλος της αντιπροσωπείας ήταν ο Léger d’Autun, ο οποίος κοντά στην πόλη Oyonnax είχε ένα σοβαρό ατύχημα. Για καλή του τύχη, οι Ογιονιχανοί τον περιέθαλψαν και πριν συνεχίσει η αντιπροσωπεία το ταξίδι, του χάρισαν δώρα -ξύλινες χτένες- που είχαν κατασκευάσει μόνοι τους. Όταν ο Léger d’Autun έγινε σύμβουλος και επίσκοπος της βασίλισσας Ματθίλδης, τους χάρισε το προνόμιο να κατασκευάζουν ξύλινες χτένες… Από τις ξύλινες χτένες και τα σκαλιστά χτενάκια που έγιναν στολίδια για βασιλικά… κεφάλια, ήρθε η ευημερία στην πόλη. Με το πέρασμα των χρόνων πέρασαν στην παραγωγή του πλαστικού και πλέον η βιομηχανική ανάπτυξη ήταν δεδομένη… Σήμερα η πόλη έχει 660 εργοστάσια και 14 βιομηχανικά πάρκα στον τομέα των πλαστικών.
Τι μπορείτε να δείτε: Το Μουσείο της Χτένας και των Πλαστικών του Oyonnax (Musée du Peigne et de la Plasturgie) βρίσκεται στην καρδιά της Κοιλάδας των Πλαστικών, η οποία πήρε το όνομά της από τι άλλο; Την αυξημένη παραγωγή πλαστικού στην περιοχή. Mοναδικό στην Ευρώπη, αναπαράγει τη μακρά και συναρπαστική βιομηχανική ιστορία μιας πόλης και της κοιλάδας της, από τις πρώτες χτένες του boxwood μέχρι την πλαστική βιομηχανία του αύριο. Τα διακοσμητικά μαλλιών, τα διακοσμητικά κομμάτια τέχνης, τα μπιζού, τα παιδικά παιχνίδια, τα έπιπλα σχεδιαστών, τα φανταχτερά γυαλιά, είδη οικιακής χρήσης ή μοντέλα Haute Couture, αποτελούν τα εκθέματά του. Μέσα από αυτά αντιλαμβάνεται κανείς τον τρόπο ζωής και τις συμβολικές ή καλλιτεχνικές πτυχές μιας συγκεκριμένης περιόδου μέσα από τη χρήση του πλαστικού στις διάφορες εφαρμογές του. Απολαύστε την τέχνη της διακόσμησης μαλλιών και των τάσεων της μόδας στα γυαλιά για να καταλάβετε καλύτερα το ταλέντο και την τεχνογνωσία των κατασκευαστών γυαλιών του Oyonnax. 
Info
Oι επισκέπτες στην Silmo Paris 2019 είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά εβδομήντα κομμάτια (γυαλιά, στολίδια για τα μαλλιά, φορέματα Paco Rabanne και άλλα) από την συλλογή των Oyonnax και του μουσείου Morez. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην περίοδο της δεκαετίας του ‘60 με τις εκπληκτικά πρωτοποριακές μορφές της.
Από την Αργυρώ Κράια
Φωτό: Silmo
